FOUNDATION
“Foundation “ serisi Isaac Asimov‘un şimdiye kadar yazılmış en büyük bilim kurgu kitapları arasında kabul ediliyor. Gelmiş geçmiş tüm bilim kurgu yapımlarına ilham veren destansı kitap serisi, televizyon dizisi Apple + yapımı olarak nihayet yayında.
James Cameron’dan Neil Armstrong’a kadar imkânsızları başaran isimlerin, “çekilmesi çok zor “ dedikleri projeyi ekrana getirmek için birçok girişim yapılmış. Ancak destan yüzyıllara yayıldığı ve çok çeşitli olay örgülerine sahip olduğu için, filme alınma konusunda herkes endişe duymuş.
Sonunda David Goyer, Gotham şehrinin karanlık sokaklarından çıkarak, uzayın derinliklerinde binlerce yıla yayılan Hari Seldon ‘un Vakıf İmparatorluğuna el atmaya karar vermiş.
Foundation, teknolojinin desteğiyle sinematografi adına, şimdiye kadar yapılmış en çarpıcı yapımlardan biri olmaya aday. Çoğu çağdaş yönetmen teknolojik efektleri sahnelerde geçiş amacıyla kullanırken, Goyer olağanüstü çarpıcı, izlerken içine sürüklendiğiniz, panoramik dijital tablolar yaratmış.
David Goyer
David Goyer ’in Foundation macerası, tartışmalı bir ilişki yaşadığı babasının, 13. doğum gününde kitap serisini hediye ettiği zaman başlıyor. Babası, kitapları bilim kurgunun en büyük eseri olarak görüyor. Ölmeden önce konuştukları son konulardan biri, Goyer ‘in Foundation’ı çekme fırsatını yakalayıp yakalayamayacağı oluyor.
Projeyi bir miras gibi kabul eden Goyer, Hari Seldon ve İmparatorluğun arasında geçen binlerce yıllık satranç oyununu çekmeye karar veriyor. Eserin karmaşıklığı ve zamana yayılışının geniş ölçekli olması nedeniyle, hikâyeyi sıkıştırmamak adına uzun soluklu bir seri yapmayı düşünerek dört yıl önce çekimlere başlıyor.
Zorlu geçen pandeminin de dâhil olduğu dört yıllık sıkı çalışmanın sonunda, etkileyici görsel şölenlerle süslenmiş, hem duygularınıza hem de düşüncelerinize hitap eden, drama gücü yüksek bir yapım ortaya çıkıyor.
“Apple’a sekiz sezon verdim.
Ben son noktayı biliyorum. Uzun süredir işin içindeyim.
Umarım oraya ulaşırız “
– David S. Goyer
Foundation & Isaac Asimov & Psikotarih
Hikâyenin temellerinin üzerine kurulduğu karakter olan, matematikçi ve psikolog Hari Seldon, çok büyük popülasyonların davranışlarını öngörebilmek için tasarlanmış bir tahmin modeli geliştirir. “Psikotarih” bilimi olarak adlandırdığı bu matematiksel yöntemle, süregiden Galaktik İmparatorluğun çöküşünü öngörür. Seldon, İmparator’a uygarlığı koruyarak insanlığın kurtuluşunu sağlayacak bir Vakıf kurmayı önerir.
Vakıf’ın temel görevi, verilerin “Nuh’un Gemisi” olmaktır. Bir bilgi deposu olarak “Karanlık Çağ” olarak öngörülen dönemden sağ çıkmayı sağlamaktır.
Olayların şekillendiği alanlar ve zamanlar farklı olsa da konular ve içerik oldukça insani. Çok karmaşık ve çeşitlenmiş gibi görünen içeriklerden dört temel konu ön plana çıkıyor:
- Güç esareti ve sonsuzluk yanılgısı
- İnanç ve bilim çatışması,
- Din ve siyasetteki aşırılık
- Ötekileştirme ve etnik ayrımcılık
Hikayeler binlerce yıl sonrasında ve farklı gezegenlerde geçse de, bunlar dünyamıza paralel ve yabancılık çekmediğimiz başlıklar.
Asimov’un Foundation hikâyesinin kodlarını yakından incelediğinizde, her bir olayın arkasındaki duyguları ve düşünceleri görebilirsiniz.
Rusya’dan göçmüş bir Yahudi olarak, İkinci Dünya Savaşı sonrasında, merkezinde Nazi Almanya’sının olduğu bir ortamda yaşamak zorunda kalmış. Avrupa’da tükenmiş ve çöken imparatorlukların karşısında ise Amerika’nın yükselişine tanıklık etmiş. Onun, bu yaşam akışı “Vakıf” ın yaratılış sürecinin ilhamı olmuş. Asimov yaşadığımız dünyanın güncel mesajlarını geleceğin renkli zamanlarının arasına gömmüş.
Foundation serisi, ayna içinde aynaya bakan insanlığın hatalarıyla, sonsuza kadar benzer döngüleri yaşayacağını gösteren bir uyarı niteliğinde.
Foundation
Trantor ’un başkent olduğu İmparatorluk, sahip olunan tüm tecrübe ve genetik bilgiyi klonlama yöntemiyle gelecek nesillere aktarmaktadır. Cleon Üçlüsü olarak tanıyacağımız imparatorlar grubunda, genç, yetişkin ve yaşlı İmparator klonları aynı anda yönetimdedir. Yetişkin olan yetkiyi kullanırken genç öğrenmekte, yaşlı da mentörlük etmektedir. Kuşaklar boyu sabitlenen bu yöntemle “Güç ve yetki” her zaman aynı kişinin elinde bulunmaktadır.
Düzenin sorunsuz işlediğine inanan ve kurdukları yapının asla çökmeyeceğine güvenen Cleon Üçlüsü, Hari Seldon ‘un iddiasını kabul etmez ama ispat edilmesini ister.
Seldon, psikotarih ile öngördüğü çöküşün matematiksel hesaplarını kanıtlaması için, kendine genç Gaal Dornick’i yardımcı olarak seçer.
Yapılan bir saldırı sonucu Cleon Üçlüsü, gerekli tüm ortak bilgiyi arşivlemek ve nesiller boyu sürecek bir projeye liderlik etmek için Hari Seldon, Gaal Dornick ve yanlarındaki destekçilerini, galaksinin sınırlarındaki en uzak gezegene gönderir: Terminus ( Terminus, Roma mitolojisinde sınırların tanrısıdır.)
Terminus gezegeninde gökyüzünde asılı duran, sadece Vakıf’ın genç gardiyanı Salvor Hardin’in yaklaşabildiği Monolite var. Burada tamamen farklı bir zaman kesiti ve kadro şekilleniyor.
İlk dört bölüme kadar olayların temelleri şekillenirken kendinizi Goyer’in yarattığı sinematografinin ihtişamına bırakın. Mekan ve karakterlerin çeşitliliği, zamanın geniş perspektife yayılması kafanızı biraz karıştırabilir. Neler olup bittiğiyle ilgili temel sorulara saplanıp kalmak yerine, tematik detaylar, siyaset ve bilim, felsefe ve teoloji hakkındaki güçlü fikirlerin keyfini çıkarabilirsiniz. Jared Harris’in oyunculuk performansı çok iyi ancak diğer oyunculara biraz zaman tanımak gerek. İlerleyen sezonlarda daha iyi performanslar diziyi hak ettiği seviyeye çıkaracaktır.
Beşinci bölümden itibaren hikayeye hakimiyetiniz artacak ve devamını beklemek zorunda kaldığınız “Dune”, bitişiyle hüzünlendiğiniz “Galactica” ‘nın özlemini biraz olsun dindirecek.
Hepimiz hikâyenin devamı için yeni sezonları dört gözle bekleyeceğiz.
REPLİKLER
“Çocukken anneme Galaksi İmparatorluğu ’ndaki tüm gezegenleri öğrenmek istediğimi söylerdim. Merkezden başlayıp Yıldız Ucu’ na kadar gidecektim. Her gece bana masallar anlatırdı. Işık yılıyla yolculuklar yaptım. Zihnim daha fazla dünyayı alacak kadar genişliyordu. Ama Terminus’a hiç ulaşamadım. Medeniyetin en uzak noktasında, insanların yaşamadığı son noktaydı. Ve uzun yıllar sonrasına kadar da hikâyeyi öğrenemedim. Ta ki benim hikâyem olana kadar. Ta ki sadece tek bir hikâye olana kadar…”
“Kahramanlar ve kötüler insanlığın kurtuluşu için savaşıyor”
“Ama geleceğimizi anlamak için geçmişi ve ona sebep olanları hatırlamamız gerek.”
“Hayatım boyunca dışarı bakıp başka bir yerde olmanın hayalini kurdum. Şimdi bu manzarayı ne kadar özleyeceğimi fark ediyorum.”
“Bakmayı bilmezsen yaraları görmezsin”
“Ama uzay gezgini değilsen bedenin ve zihnin farklı yolculuklara çıkabilir.”
“İmparatorluğun en iyi olduğu tek şey inşaat.”
“Yeryüzünün yüz kat altında güneşi ve yıldızları görmeden çalışıp didiniyorlar. Doğal dünyadan geri kalan her şey İmparatora aitti.”
“Tüm umutlarını Kuzgun Seldon ‘ın ettiği laflara bağlamış insanlar.”
“Kelimeler kontrolsüz yangınlara dönüşebilir Orlio.”
“Çünkü insanlar işlerini doğru yapmaya korktuklarında, yanlış yapacakları kesindir”
“Husumetleri efsanedir. Ama savaş pahalıdır. O yüzden barış sağlamak için onları huzurumuza çağırdık.”
“İmparatorluk Kütüphanesini nasıl buldun? İnanılmaz. Tek bir yerde bir sürü kitap var.”
“Burası Synnax değil Gaal. Burada merak etmek suç değil.”
“ Ama matematik taraf tutmaz. Eleştiri yapmaz.”
“İnsanlar yalan söyler Gaal. Rakamlar yalan söylemez.”
“+Geleceği tahmin edebilmenizden korkuyorlar. İnsanların buna inanmasından korkuyorlar. Tahmin ettiğim geleceği de sevmiyorlar.
-Neymiş o?
+Trantor yok olacak. İmparatorluk çökecek. Anlıyor musun, bunlar insanlara söylemeye can attığım şeyler değil. Sadece matematiğin bana söyledikleri.”
“Matematiğin hiçbir zaman sadece rakamlar olmadığını biliyorsun. Yanlış ellere geçerse bir silahtır. Doğru ellerdeyse kurtuluştur”
“Bir gezegen ölmeni isterse ölürsün.”
“Psikotarih çok büyük toplumların davranışlarını tahmin etmek için tasarlanmış bir tahmin modelidir.”
“Onlar benim doğrularım değil. Bilime aitler.”
“ Çürük bir ağaç gövdesi de fırtınada ikiye bölünene kadar güçlü görünür.”
“Çünkü tarih şarlatanlar ve sahte mesihlerle doludur.”
“Buraya dünyanı kurtarma umuduyla geldin. Senden daha büyük hayal kurmanı istiyorum. Neden bir dünyada durasın? Neden galaksiyi kurtarmayasın?”
“Sonra korktuklarının çöküş olmadığını anladım. Planının başarılı olma şansından korkuyorlar.
“İnşa etmek için yakmaktan daha fazla güç gerekir.”
DİZİ KÜNYESİ
Yapımcı – Yönetmen: David S. Goyer
Tür: Dram, Bilim kurgu
Uyarlama: Vakıf – Isaac Asimov
Oyuncular: Jared Harris, Lee Pace, Lou Llobell, Leah Harvey, Laura Birn, Terrence Mann
Müzik: Bear McCreary
Sezon: 1
Bir cevap
[…] Gönderi tarihi 21 Kasım 2021 – Yazar: booksiay IAY https://www.booksiay.com/foundation/ilknur-akpinar-yucedag/ […]